Η ευτυχία έρχεται με τόσους διαφορετικούς τρόπους που πραγματικά, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Η δυστυχία από την άλλη, είναι εύκολο να αναγνωριστεί· την αναγνωρίζετε εύκολα όταν την βλέπετε και σίγουρα, όταν σας έχει καταλάβει και καταβάλει.
Επιπλέον, η δυστυχία είναι βλαβερή στον κάθε έναν που σας περιβάλλει, όπως το παθητικό κάπνισμα. Μια μελέτη από το πανεπιστήμιο του Stanford που διήρκησε οκτώ δεκαετίες, διαπίστωσε ότι το να περιβάλλεται κανείς από δυστυχισμένους ανθρώπους, συνδέεται με κακή υγεία και μικρότερο προσδόκιμο ζωής και για τον ίδιον.
Από την άλλη μεριά, η ευτυχία ωστόσο έχει να κάνει πολύ λιγότερο με τις συνθήκες της ζωής από ό,τι ενδεχομένως θα νομίζετε. Μια μελέτη από το πανεπιστήμιο του Illinois διαπίστωσε ότι οι εξαιρετικά πλούσιοι άνθρωποι που βγάζουν τα περισσότερα (άνω των $10 εκατ. ετησίως), είναι μόλις ελάχιστα ευτυχέστεροι από τους μέσους υπαλλήλους, με μέσο εισόδημα, που δουλεύουν για αυτούς τους πλουσίους.
Οι συνθήκες της ζωής έχουν λίγα να κάνουν με την ευτυχία διότι η ευτυχία, μπορεί σε μεγάλο βαθμό να τίθεται κάτω από τον έλεγχό σας — είναι προϊόν των συνηθειών σας και της οπτικής σας για την ζωή. Ψυχολόγοι από το πανεπιστήμιο της California, βρήκαν ότι η γενετική προδιάθεση και οι συνθήκες ζωής μετρούν σε ποσοστό περίπου 50% της ευτυχίας που νοιώθει και βιώνει ένα άτομο. Το υπόλοιπο 50% λοιπόν, εξαρτάται από εσάς!
Σ υ ν ή θ ε ι ε ς π ο υ δ η μ ι ο υ ρ γ ο ύ ν δ υ σ τ υ χ ί α
Όταν οι άνθρωποι είναι δυστυχισμένοι, είναι πολύ πιο δύσκολο για κάποιον να βρίσκεται κοντά τους ή και να δουλεύει μαζί τους. Η δυστυχία οδηγεί τους ανθρώπους μακριά, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που σας κρατάει πίσω από το να πετύχετε κάθε τι που θα ήσασταν ικανοί να πετύχετε.
Η δυστυχία μπορεί να σας πιάσει εξαπίνης. Η ευτυχία σας καθορίζεται από τις συνήθειές σας (στην σκέψη και στις πράξεις), έτσι ώστε θα πρέπει να παρακολουθείτε τον εαυτό σας στενά όσον αφορά τις σκέψεις και δράσεις, προκειμένου να αποφύγετε αυτές που μπορούν να σας παρασύρουν στην άβυσσο.
Ορισμένες συνήθειες οδηγούν στην δυστυχία περισσότερο από άλλες. Θα πρέπει λοιπόν να είστε ενήμεροι για τις δέκα συνήθειες που ακολουθούν, καθώς είναι οι χειρότεροι υπαίτιοι πρόκλησης δυστυχίας. Να ελέγχετε τον εαυτό σας έτσι ώστε να μην σας χαρακτηρίζουν ποτέ, οι ακόλουθες βλαβερές συνήθειες, διότι διαφορετικά, θα είστε δυστυχείς.
1. Να περιμένετε το μέλλον.
Το να λες στο εαυτό σου, «Θα είμαι χαρούμενος όταν …», είναι μία από τις ευκολότερες συνήθειες πρόκλησης δυστυχίας, στις οποίες μπορείτε να υποπέσετε. Δεν παίζει ρόλο πως τελειώνετε την δήλωση (μπορεί να είναι μια προαγωγή, μια αύξηση μισθού ή μια νέα σχέση) διότι δίδει μεγάλη έμφαση στις συνθήκες, και οι έστω και βελτιωμένες συνθήκες δεν οδηγούν στην ευτυχία. Μην χάνετε τον καιρό σας περιμένοντας κάτι που αποδεδειγμένα, βάσει ερευνών, δεν θα έχει επίδραση στην διάθεσή σας παρά πρόσκαιρη και ιδιαιτέρως βραχυπρόθεσμη. Αντ’αυτού, εστιάστε στο να είστε ευτυχισμένοι τώρα, στο παρόν, διότι δεν υπάρχει καμία εξασφάλιση για το μέλλον.
2. Το να δαπανάτε πολύ χρόνο και κόπο για να αποκτήσετε «πράγματα».
Άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες έντονης φτώχειας αντιλαμβάνονται μεγάλη αύξηση της ευτυχίας τους όταν η οικονομική τους κατάσταση βελτιωθεί, αλλά το επίπεδο ευτυχίας πέφτει γρήγορα, σε αυτούς που έχουν εισόδημα πάνω από $20.000 ετησίως. Υπάρχει πλήθος μελετών που δείχνει ότι τα υλικά αγαθά δεν σας κάνουν ευτυχέστερους. Όταν αποκτήσετε συνήθεια να κυνηγάτε πράγματα, είναι πολύ πιθανό να καταστείτε δυστυχισμένοι διότι, πέραν της απογοήτευσης που θα νοιώσετε εάν δεν τα αποκτήσετε ή ακόμα και εάν τα αποκτήσετε, όπου σε αυτή την περίπτωση η χαρά είναι εξαιρετικά σύντομη, θα ανακαλύψετε επιπλέον ότι κερδίσατε αυτά τα αγαθά με ένα κόστος έναντι των πραγματικών πραγμάτων που σας κάνουν ευτυχισμένο, όπως οι φίλοι, η οικογένεια, τα χόμπι κλπ.
3. Το να μένετε κλεισμένοι στο σπίτι.
Όταν νοιώθετε δυστυχισμένοι, σας φαίνεται ελκυστικό να αποφεύγετε άλλους ανθρώπους. Αυτό είναι ένα τεράστιο λάθος καθώς οι κοινωνικές συναναστροφές, ακόμα και εάν δεν τις απολαμβάνετε, είναι καλές για την διάθεσή σας. Όλοι μας έχουμε ημέρες όπου η διάθεσή μας είναι κακή και θέλουμε να κουκουλωθούμε με μια κουβέρτα, να μείνουμε μόνοι μας, αρνούμενοι να μιλήσουμε σε οποιονδήποτε. Καταλάβετε όμως ότι από την στιγμή που αυτό καταστεί μια τάση για εσάς, καταστρέφει την διάθεσή σας. Αναγνωρίστε όταν η δυστυχία σας καθιστά αντι-κοινωνικούς και αναγκάστε τον εαυτό σας να βγει έξω και να σμίξετε με άλλους ανθρώπους, και θα καταλάβετε την θετική διαφορά πολύ σύντομα.
4. Το να βλέπετε τον εαυτό σας σαν θύμα.
Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι τείνουν να λειτουργούν από μια εξ ορισμού θέση ότι η ζωή είναι και σκληρή και εκτός του ελέγχου τους. Με άλλα λόγια, «Η ζωή βρίσκεται εκτός εμού και δεν μπορώ να κάνω τίποτα σχετικά» – το πρόβλημα με αυτόν τον τρόπο σκέψης είναι ότι δημιουργεί ένα αίσθημα ότι είσαι αβοήθητος και ανίκανος και όσοι αισθάνονται έτσι, είναι απίθανο να δράσουν έτσι ώστε να καταστήσουν τα πράγματα καλύτερα. Παρόλο που ο καθένας είναι λογικό να αισθάνεται έτσι, απαισιόδοξα, κατά διαστήματα, είναι ωστόσο σημαντικό να αναγνωρίζετε πότε αυτή η αρνητική διάθεση επηρεάζει την συνολική και επικρατούσα για την ζωή, οπτική σας. Δεν είστε το μόνο άτομο που του συμβαίνουν κακά, και έχετε σίγουρα κάποιον έλεγχο στο πως θα διαμορφωθούν τα πράγματα για εσάς στο μέλλον, αρκεί να θελήσετε να δράσετε.
5. Απαισιοδοξία.
Τίποτα δεν τροφοδοτεί περισσότερο την δυστυχία από την απαισιοδοξία. Το πρόβλημα με την απαισιόδοξη στάση, πριν επικρατήσει και κυριαρχήσει στην διάθεσή σας, είναι ότι γίνεται μια αυτο-εκπληρούμενη προφητεία: Εάν περιμένετε να συμβούν κακά πράματα, είναι περισσότερο πιθανό να λάβετε κακά. Οι πεσιμιστικές σκέψεις είναι δύσκολο να φύγουν από το κεφάλι σας, αλλά φεύγουν, όταν αναγνωρίσετε πόσο μη λογικές είναι. Πιέστε τον εαυτό σας να δει τα δεδομένα και την συνολική εικόνα, και θα διαπιστώσετε ότι τα πράματα δεν είναι τόσο κακά όσο σας φάνηκαν αρχικά. Άλλωστε σε πολλές δυσκολίες, κρύβονται ευκαιρίες, αρκεί να τις αναζητήσετε και να τις εντοπίσετε.
6. Να παραπονιέστε.
Το να παραπονιέστε είναι από μόνο του, προβληματικό, όπως και η στάση που προηγείται. Το να παραπονιέστε, είναι μια αρνητικά ενισχυτική διαδικασία. Μιλώντας συνεχώς και συνεπακόλουθα σκεφτόμενοι, σχετικά με το πόσο άσχημα είναι τα πράγματα, επιβεβαιώνετε και ισχυροποιείτε τις αρνητικές σας πεποιθήσεις.
Προσοχή όμως: Ενώ το να μιλάτε σχετικά με το τι σας ενοχλεί, μπορεί αυτό να είναι θετικό ορισμένες φορές και να σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα, ενδεχομένως να κοινοποιήσει σε άλλους σχετιζόμενους ένα πρόβλημα το οποίο και θα επιλυθεί, υπάρχει μια λεπτή γραμμή ισορροπίας που καθιστά το να παραπονιέται κανείς για κάτι, από θετικό και θεραπευτικό, σε τροφοδότη της δυστυχίας. Και λάβετε υπόψη σας ότι πριν σας καταστήσει δυστυχή, το να παραπονιέστε εντόνως και συχνά, οδηγεί τους ανθρώπους μακριά σας. Παρατηρείστε τον εαυτό σας σε άλλους ανθρώπους που παραπονιούνται εντόνως και συχνά: Θέλετε να κάνετε παρέα μαζί τους; Δεν θα τους αποφύγετε;
7. Το να αποπλαισιώνουμε τις κακές καταστάσεις από τις πραγματικές τους διαστάσεις και να τις επεκτείνουμε.
Κακά πράγματα και δυσκολίες συμβαίνουν σε όλους. Η διαφορά είναι ότι οι χαρούμενοι άνθρωποι βλέπουν αυτά όπως ακριβώς είναι — ως προσωρινά κωλύματα / δυσκολίες— όταν την ίδια στιγμή, οι δυστυχισμένοι άνθρωποι τα βλέπουν ως μία επιπλέον ένδειξη ότι η ζωή, τους κακομεταχειρίζεται. Ένας ευτυχισμένος γενικά άνθρωπος, θα εκνευριστεί εάν έχει ένα ελαφρύ τρακάρισμα με το αυτοκίνητό του, αλλά θα διατηρήσει την θετική οπτική του ακόμα και στο συγκεκριμένο ατυχές συμβάν, σκεφτόμενος «Τι ταλαιπωρία… αλλά πάλι καλά που δεν ήταν και χειρότερο…». Ένας δυστυχισμένος άνθρωπος, στο ίδιο περιστατικό, θα σκεφτεί ότι είναι απόδειξη ότι όλη η μέρα, η εβδομάδα, ίσως και ο μήνας, θα του πάει άσχημα και θα νοιώθει άσχημα, νομίζοντας ότι είναι με κάποιο τρόπο, καταδικασμένος. Αυτή η διάθεσή του, θα τον περιορίζει και από άλλες καταστάσεις, επιφέροντας και άλλες αρνητικές συνέπειες.
8. Το να κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλάκι.
Οι χαρούμενοι άνθρωποι διακρίνονται από τις δράσεις τους. Ακόμα και όταν κάνουν ένα λάθος ή έρχονται αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα, το διαχειρίζονται και το αντιμετωπίζουν. Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι, από την άλλη, βρίσκουν τα προβλήματα και λάθη να είναι απειλητικά και προσπαθούν να τα κρύψουν. Τα προβλήματα όμως τείνουν να μεγεθύνονται, όταν τα αγνοεί κανείς σε αρχικό στάδιο. Όσο περισσότερο δεν κάνεις τίποτα για ένα πρόβλημα, τόσο περισσότερο γίνεται αντιληπτό από πλευράς σου ότι δεν μπορείς να κάνεις και τίποτα γι’αυτό, φέρνοντας επιθετικότερα την αίσθηση του θύματος στον αδρανούντα.
9. Δεν φροντίζουν να βελτιώνονται.
Καθώς οι δυστυχισμένοι άνθρωποι είναι απαισιόδοξοι και αισθάνονται μια απουσία ελέγχου πάνω στις ζωές τους, τείνουν να κάθονται πίσω και να περιμένουν την ζωή να φέρει, ό,τι είναι να τους φέρει. Αντί να θέτουν στόχους, να εκπαιδεύονται, να ασκούνται, να βελτιώνονται, κάθονται απλά πίσω, αδρανείς, και μετά αναρωτιούνται γιατί τα πράματα δεν αλλάζουν προς το θετικό.
10. Η ζήλια και ο φθόνος.
Η ζήλια και ο φθόνος είναι ασύμβατα, με την ευτυχία. Όταν λοιπόν συγκρίνεις συνεχώς τον εαυτό σου με τους άλλους, πράττεις άσχημα και είναι καλό να το σταματήσεις. Σε μια έρευνα, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων είπε ότι θα ήταν ΟΚ με το να βγάζουν λιγότερα χρήματα, αλλά μόνο εάν αυτό θα συνέβαινε και σε όλους τους άλλους. Να είστε ιδιαιτέρως επιφυλακτικοί με αυτό τον τρόπο σκέψης, καθώς δεν θα σας κάνει χαρούμενο και είναι πολύ πιθανό, ότι θα σας προσθέσει σε δυστυχία.
Επίλογος
Το να αλλάξετε τις συνήθειές σας στο όνομα της απόκτησης περισσότερης ευτυχίας, είναι ένα από τα καλύτερα πράματα που μπορείτε να κάνετε για τον εαυτό σας. Αλλά είναι σημαντικό και για άλλον έναν λόγο: το να έχετε τον έλεγχο της ευτυχίας σας και να είστε ευτυχισμένος, επηρεάζει θετικά και τους γύρω σας. Όχι μόνο λοιπόν, νοιώθετε εσείς ευτυχισμένος, όχι μόνο θα επηρεαστούν θετικά οι γύρω σας, αλλά ακριβώς επειδή θα επηρεαστούν θετικά οι γύρω σας, μπορεί σε βάθος χρόνου να διαπιστώσετε πολλαπλασιαστικά οφέλη να γυρνούν σε εσάς.